اجاق القایی چیست؟ بررسی ویژگی های اجاق اینداکشن

چه در حال راه اندازی رستوران جدید باشید و چه در حال باز سازی ملزومات آشپزخانه، مهم‌ترین مسئله پیش از انجام هر فرایند عملی، شناسایی تجهیزات آشپزخانه مورد نیاز کسب و کارتان و آشنایی کامل با ویژگی‌های آن است. به عبارت دیگر در عصر حاضر، شاهد تولید انواع مختلفی از وسایل پخت و پز با سبک‌های کاری متنوع هستیم که ما را در مقابل بی شمار گزینه قرار می‌دهد. یکی از این تجهیزات آماده سازی غذا نیز، اجاق القایی (اینداکشن) است که جز دسته بندی انواع اجاق گاز شناخته می‌شود و در طی سال‌های اخیر به محبوبیت بالایی رسیده است.

در گذشته اغلب مردم از سوزاندن چوب و ذغال برای ایجاد آتش و حرارت دهی به خوراکی‌ها استفاده می‌کردند. چرا که فرایند پخت بسیاری از مواد خوراکی همچون گوشت آن‌ها را با طعم‌های لذیذ و جدیدی آشنا کرد، به نحوی که دیگر حاضر به خام خواری نبودند. چنین اقداماتی حتی منجر به کاهش بیماری‌ها و آلودگی‌هایی شد که از طریق بلع مواد خام به معده انسان منتقل می‌شدند. همین دلایل کافی بود تا رفته‌رفته انواع اجاق گازهای مختلف از جمله اجاق اینداکشن طراحی و به بازار عرضه شود تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن، حرارت مورد نیاز آشپزی فراهم شود.

البته در کشوری چون ایران، به دلیل وجود منابع گازی فراوان، اکثر منازل به گاز شهری مجهز شدند و پخت و پز با اجاق‌های گازی یک گزینه مقرون به صرفه تر از سایر شیوه‌ها محسوب می‌شد. اما با وجود محدود شدن منابع گازی، گرمایش زمین، مشکلات زیست محیطی و... اغلب کشورهای توسعه یافته، اقدام به توسعه تجهیزاتی با منبع تغذیه پاک کرده‌اند. از همین روی بهتر است تا هر چه زودتر ما نیز به سمت استفاده از ملزومات سالم‌تر همچون اجاق القایی پیش رویم.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• اجاق القایی چیست؟
• اجاق اینداکشن چگونه کار می‌کند؟
• ظروف مخصوص اجاق القایی
• آیا اجاق گاز القایی ایمن است؟
• تفاوت اجاق گازی با اجاق اینداکشن
• اجاق برقی بخرم یا مدل القایی؟
• خرید اجاق القایی و قیمت آن

اجاق القایی چیست؟

همان طور که اشاره کردیم، هنگامی که از منبع تغذیه اجاق پخت غذا صحبت می‌شود، مردم تنها دو نوع گازی و برقی را می‌شناسند. این در حالی است که اغلب آن‌ها نمی‌دانند یک روش سوم به نام اینداکشن (induction) نیز موجب طراحی وسیله‌ای جدیدتر با نام اجاق القایی شده است. در واقع پخت و پز گازی و برقی، استاندارد طلایی اکثر آشپزخانه‌های خانگی و صنعتی است، اما روش القایی توانسته با مزایای قابل توجه خود، به محبوبیت بیشتری برسد.

در معرفی اجاق اینداکشن، با یک سطح اولیه روبرو هستیم که با انتقال جریان از میدان مغناطیسی واقع شده در زیر شیشه، به ظروف مخصوص قرار گرفته روی سطح، حرارت داده می‌شود. بر خلاف هدایت حرارتی اما این ظروف مستقیماً و بدون نیاز به هیچ شعله‌ای گرم خواهند شد، به این معنا که هیچ عنصر جداگانه و واسطی در این میان وجود نداشته و در نتیجه ظروف آشپزی شما بسیار سریع‌تر از دیگر مدل‌های اجاق آماده پخت غذا می‌شوند. در صورتی که یک اجاق گازی یا برقی با گرم کردن عنصر اولیه‌ای مانند سیم پیچ یا شعله پخش کن نه تنها سرعت بالایی ندارد، بلکه حتی منجر به هدر رفت انرژی نیز می‌شوند.

بنابراین اگر آشپزخانه شما دائماً فعال است، مطمئناً یک اجاق گاز القایی گزینه فوق‌العاده‌ای جهت بهینه سازی انرژی خواهد بود. زیرا نه تنها حرارت دقیق‌تر و یکنواخت‌تری را تضمین می‌کند، بلکه می‌تواند در درازمدت منجر به صرفه جویی هزینه‌های قبوض شما نیز شود، زیرا ظروف پخت‌وپز این دستگاه، گرما را کاملاً جذب می‌کنند. با تمام موارد ذکر شده، همچنان چگونگی عملکرد اجاق اینداکشن برای بسیاری افراد نا مفهوم و همچون یک راز است. با ما همراه باشید تا در ادامه مقاله پرده از این راز برداریم.

کلیک کنید: خرید اجاق مدل اینداکشن

اجاق اینداکشن چگونه کار میکند؟

در بررسی نحوه عملکرد اجاق گاز القایی می‌توان گفت که این شیوه حرارت دهی با قرار گیری ظروف مناسب پخت و پز القایی بر روی گاز فعال شده و به روش القای الکتریکی موجب گرم شدن آن خواهد شد. در نتیجه نیازی به هدایت حرارتی شعله یا عنصر گرمایش الکتریکی اجاق‌های قدیم نیست. هر چند که ظروف مورد استفاده برای این شیوه پخت باید حتماً از فلز فرومغناطیسی مانند چدن یا فولاد ضد زنگ ساخته شده باشد تا شاهد عملکرد صحیح اجاق باشید. به این ترتیب یکی از معایب آن نسبت به روش‌های متداول پخت غذا، محدودیت در ظروف پخت کاربردی است.

به طور تخصصی‌تر، اجاق اینداکشن حاوی سیم پیچی از جنس سیم مسی در زیر صفحه سرامیکی خود است و هنگامی که یک قابلمه پخت و پز در بالای آن قرار می‌گیرد، جریان الکتریکی متناوب از آن عبور می‌کند. میدان مغناطیسی نوسانی حاصل، شار مغناطیسی را القا کرده و جریان گردابی را در دیگ آهنی تولید می‌کند که مانند سیم پیچ ثانویه ترانسفورماتور عمل خواهد کرد. سپس جریان گردابی که از مقاومت موجود عبور می‌کند، موجب گرم شدن ظرف میشود. فرایند انتقال انرژی با اجاق‌های القایی بین 84 درصد تا 74 درصد بهتر از مدل‌های اجاق برقی و گازی است، بنابراین میزان صرفه‌جویی خوبی در انرژی دارد.

همچنین طول عمر قابلمه‌های شما را تضمین می‌کند زیرا آنها تماس بهتری با فرایند گرمای زیرین دارند و در مقابل شعله مستقیم آتش نیستند. این کار از ایجاد نقاط داغ در ظرف شما جلوگیری می‌کند که به نوبه خود باعث سوختن یا ته گرفتن غذا می‌شود. از سوی دیگر سطح ایمنی و خطر آتش سوزی نیز یک جنبه مهم و مورد توجه آشپزها است که در اجاق القایی بدون وجود شعله آتش، به کمترین حد خود می‌رسد.

کلیک کنید: خرید اینداکشن رومیزی

ظروف مخصوص اجاق القایی

مزایای همراه اجاق اینداکشن آن را تبدیل به یک گزینه محبوب برای آشپزها کرده است اما هر وسیله‌ای در کنار مزایای خود، معایبی نیز خواهد داشت. در حقیقت می‌توان مهم‌ترین عیب این نوع اجاق را وابستگی عملکرد صحیح آن به جنس ظروف استفاده شده دانست. به نحوی که باید پیش از استفاده، از مناسب بودن قابلمه‌های خود برای قرار گیری بر روی  اجاق گاز القایی اطمینان حاصل کنید. چرا که به طور مثال قابلمه‌هایی با جنس مس و یا آلومینیوم امکان دریافت جریان القایی این وسیله را ندارند، مگر آن که حتماً سطح خروجی آن‌ها با لایه‌های مخصوص مغناطیسی پوشیده شود.

بنابراین ظروف مخصوص اجاق القایی برای آشپزخانه شما، محصولاتی با پایه مغناطیسی خواهد بود. البته گسترده‌ترین ظروف پخت و پز موجود در بازار، یعنی قابلمه‌های چدنی و برخی از مدل‌های ساخته شده با فولاد ضد زنگ نیز بر روی این گازها کاربردی هستند. تنها مدل‌های ساخته شده با فولاد ضد زنگ که در ترکیبشان از نیکل هم استفاده شده، غیر مغناطیسی بوده و نمی‌توان آن‌ها برای شیوه پخت القایی کمک گرفت (انواع متداول فولاد ضد زنگ مغناطیسی شامل فولاد ضد زنگ 430 و درجه 18/0 است).

صرف نظر از موارد ذکر شده، برخی از برندها بر روی جعبه محصولات خود برچسب «سازگار القایی» را درج می‌کنند تا مشتری بتواند متناسب با نیاز خود به خرید قابلمه بپردازد. اما اگر تابه‌های شما قدیمی هستند یا از سازگاری آن اطلاعی ندارید، کافی است یک آهنربا را در نزدیکی کفی آن نگه دارید. چنانچه آهنربا به شدت بچسبد، نشان از همخوانی تابه با روش القایی خواهد داشت.

کلیک کنید: اجاق صنعتی

آیا اجاق گاز القایی ایمن است؟

یکی از سوال های همیشگی خریداران اجاق اینداکشن این بوده که آیا این وسیله از ایمنی قابل قبولی برخوردار است؟ به عبارت دیگر پخت و پز غذا با اجاق‌های شعله‌ای، بیشترین حوادث آتش سوزی آشپزخانه‌ها را به خود اختصاص داده است. به خصوص آن که یک آشپزخانه صنعتی بزرگ‌تر بوده و کارکنان زیادی در آن رفت و آمد دارند. از همین روی رعایت نکات ایمنی و سلامتی همواره از دغدغه‌های صاحبان این نوع کسب و کارهاست تا از بروز حوادث غیرمترقبه جلوگیری کنند.

خوشبختانه، امروزه ساخت و عرضه اجاق القایی توانسته تا حد زیادی از حوادث این چنینی پیشگیری کند و روشی ایمن را برای آشپزها، کمک آشپزها و سایر کارکنان یک آشپزخانه صنعتی رقم بزند. در حقیقت به دلیل آن که بر خلاف اجاق‌های برقی یا گازی، سطح رویی این اجاق داغ نمی‌شود، احتمال انتقال گرما و حرارت به سایر تجهیزات آشپزخانه نیز کاهش پیدا خواهد کرد. علاوه بر این مدل‌های جدید و امروزی پس از برداشته شدن قابلمه یا تابه از روی سطح آن، به صورت خودکار خاموش می‌شوند و این یک مسئله مهم در کاهش مصرف انرژی و افزایش ایمنی محیط است.

هر چند ایمنی تنها یک موضوع جانبی در افزایش محبوبیت این دستگاه است و طراحی کم مصرف، مهم‌ترین دلیل خرید اجاق اینداکشن در بازارهای اروپایی بوده است. البته هزینه دستگاه‌های اولیه، بالا بود اما رفته‌رفته با گسترش برندهای سازنده لوازم خانگی و پایین آمدن هزینه تولید، قیمت اجاق القایی نیز به حدی رسیده که بتوان به راحتی آن را با اجاق‌های قدیمی خود جایگزین کنید.

کلیک کنید: چک لیست تجهیزات رستوران

تفاوت اجاق گازی با اجاق اینداکشن

اجاق‌های گازی، به خصوص در کشور ایران رایج‌ترین تجهیزات پخت و پز آشپزخانه هستند که با منبع تغذیه‌ای چون گاز طبیعی، پروپان و بوتان تأمین می‌شود. این در حالی است که اجاق القایی برای تأمین انرژی مورد نیاز خود وابسته به برق بوده و به این شکل با یکدیگر تفاوت دارند. در نتیجه یک مدل گازی بهترین گزینه برای مناطقی با لوله کشی گاز یا مناطق دورافتاده‌ای است که به صورت مداوم به نیرو برق دسترسی ندارند و هزینه‌های قبوض برایشان مقرون به صرفه تر است. اما چنانچه هزینه برق برای کسب و کار شما کمتر از مصرف گاز است، یک اجاق اینداکشن می‌تواند شرایط بهتری برای پخت و پز ارائه کند.

البته اجاق‌های گازی دارای شعله‌ای هستند که می‌توان بلافاصله با چرخاندن کلید، شعله‌ای را کم یا زیاد کرد. این کنترل بر روی شعله می‌تواند تأثیر آنی بیشتری بر سطح گرما نسبت به تنظیمات روی اجاق‌های القایی ایجاد کند. هر چند که مسئله خطرات آتش سوزی و آلودگی‌های محیطی نیز با آن همراه است. از همین روی، ما معایب مدل‌های گازی را آورده‌ایم تا با توجه به آن، انتخاب بهتری داشته باشید:

• لا به لای صفحه رویی اجاق گازی می‌تواند به سرعت با مواد غذایی و کثیف پوشانده شود و تمیز کردن آن را مشکل خواهد بود.
• نصب گاز جدید می‌تواند به کمک یک متخصص نیاز داشته باشد و این فرایند زمان‌بر و پرهزینه است.
• در صورت استفاده یا نصب نادرست احتمال نشت گاز وجود دارد.
• به اندازه اجاق گاز القایی داغ نمی‌شود.

کلیک کنید: اجاق پخت مرکزی

اجاق برقی بخرم یا مدل القایی؟

مدل دوم اجاق‌های برقی هستند که الکتریسیته برای گرم کردن بخشی مانند سیم پیچ یا سطح تابشی کمک می‌گیرند و به این ترتیب یک گزینه نسبتاً به‌روزتر در مقایسه با اجاق‌های گازی خواهند بود. به این صورت که هزینه تعمیر و نگه داری آن‌ها پایین بوده، دردسر کمتری در فرایند ظروف مورد نیاز جهت پخت و پز دارند و در نهایت آلودگی محیطی ایجاد نمی‌کنند. اما در کنار این مزایا قطعاً مصرف برق قابل توجهی خواهند داشت که در کشور ما یک انتخاب چندان معقولانه نیست.

البته اجاق‌های برقی از نظر میزان حرارتی که به غذا می‌رسد نسبت به مدل گازی بازده انرژی بیشتری دارند، ولی همچنان از بازده انرژی 90 درصدی که توسط اجاق‌ گاز القایی مشاهده می‌شود، کمتر هستند. پس در یک قیاس کلی، اجاق‌های برقی به هزینه اولیه کمتر و ظروف پخت‌وپز تخصصی نیاز دارند، هر چند که در مورد کنترل دما در سطح مدل‌های اینداکشن نیستند. به همین جهت چنانچه برای خرید هر یک دچار تردید هستید، حتماً در کنار مزایای مدل برقی، به معایب زیر نیز توجه کنید:

• سطح این محصولات بیش از حد داغ می‌شود.
• تغییر آهسته‌ای در افزایش گرما وجود دارد که به معنای کنترل کمتر بر دما نسبت به مدل گازی یا القایی خواهد بود.
• غذا را به میزان اجاق گازی یا القایی گرم نمی‌کند.

خرید اجاق القایی و قیمت آن

با توجه به موارد بررسی شده در این مقاله، می‌توان گفت که هر یک از سه مدل اجاق گازی، برقی و القایی مزیت‌ها و معایب مخصوص به خود را دارند و باید آن را نسبت به کاربردهای مد نظرتان بسنجید. زیرا برای برخی از آشپزخانه‌ها مدل گازی مناسب‌تر بوده و برای برخی دیگر، مدل برقی یا القایی گزینه بهتری است. پس آن چه که اهمیت دارد، درک صحیح شما از مسائلی چون فرایند آشپزی، تأمین انرژی دستگاه، میزان استفاده از آن و... است تا به خوبی در خرید تجهیزات آشپزخانه خود سرمایه گذاری کنید.

شما عزیزان می‌توانید به این منظور با مشاوران میرزایی تماس حاصل کرده تا جدیدترین و حرفه‌ای‌ترین مدل‌های موجود در بازار را از برندهای جهانی در اختیارتان بگذارند. ما با وجود دفتر مرکزی در تهران، استانبول و کانادا آماده ارسال تمامی تجهیزات آشپزخانه مد نظر شما هستیم:

دفتر تهران: ۰۲۱۷۷۹۶۳۶۸۰

دفتر استانبول: ۰۰۹۰۵۵۳۷۶۴۸۷۲۸

واتس‌اپ و تلگرام: ۰۹۱۲۴۲۲۴۹۷۹

منبع: پخت و پز به روش القایی